Борбордук Азиядагы суу (CAWа)
Долбоордун максаты: суу ресурстарын башкаруунун туруктуу стратегиясын иштеп чыгуу үчүн илимий негизделген жана ишенимдүү региондук маалымат базасын түзүүдө Борбордук Азия мамлекеттерине көмөктөшүү.
Өнөктөштөр:
-
Потсдам Ш. жер изилдөө борбору, Германия (GFZ)
-
Борбордук Азиялык жерди прикладдык изилдөө институту
-
Казакстан, Кыргызстан, Тажикстан, Түркмөнстан, Өзбекстан Гидрометеорология кызматтары
-
Германиянын авиация жана космоско учуу борбору (DLR)
-
Полярдык изилдөө жана океанография институту. Альфред Вегенер (AWI)
-
Университеттин алдындагы Эл аралык экономикалык жана экологиялык изилдөө борбору. Юстус Либиг г. Гиссен (ZEU)
-
Университет. Юлиус-Максимилиана г. Вюрцбург
-
Бавария Илимдер Академиясынын гляциологиялык комиссиясы
-
Айдахо университети, АКШ
-
ЮНЕСКО-эл аралык гидрологиялык программа(UNESCO-IHP)
-
Мамлекеттер аралык координациялык суу чарба комиссиясынын илимий-маалыматтык борбору (МАКСК УМБ), Өзбекстан
-
Илимдер Академиясы, Тажикстан
Долбоордун түзүмү:
- Гидрометеорологиялык мониторинг тармагы жана геомаалыматтар базасы
- Аймактык суу ресурстары жана климатты моделдөө
- Аймактык суу ресурстарын башкаруу
- Билим берүү жана окутуу
Натыйжалары:
- Кыргызстанда, Тажикстанда, Өзбекстанда жана Ооганстанда жайгашкан 11 гидрометеорологиялык мониторинг станцияларынын заманбап трансчегаралык тармагы иштелип чыкты жана орнотулду. Ар бир станция ар кандай сенсорлордун топтомун жана реалдуу убакытта спутниктик маалыматтарды берүүнү камтыйт. Сенсордук маалыматтарды сактоо системасы (SDSS) маалыматтарды чогултуу жана сактоо үчүн түзүлгөн.
- Борбордук Азия чөлкөмүнүн суу ресурстарын баалоо үчүн аймактык гидрологиялык модель иштелип чыккан.
- Жер жана сууну пайдалануунун гидрологиялык процесстерге тийгизген таасиринин ар кандай сценарийлери бааланып, Арал деңизинин гидродинамикалык ролу аныкталган.
- Маалымат базалары, климатологиялык жана гидрологиялык моделдер, сууну башкаруу жана ирригациядагы алдыңкы тажрыйбалар боюнча сунуштар берилген.
Публикации:
T. Schone, C. Zech, K. Unger-Shayesteh, V. Rudenko, H. Thoss, H.-U. Wetzel, A. Gafurov, J. Illigner, and A. Zubovich. A new permanent multi-parameter monitoring network in Central Asian high mountains – from measurements to data bases. Geosci. Instrum. Method. Data Syst., 2, 97–111, 2013 www.geosci-instrum-method-data-syst.net/2/97/2013/ doi:10.5194/gi-2-97-2013